భగవద్గీత సూక్తులు: మనిషి తన మనస్సును ఏకాగ్రపరచడానికి ఎల్లప్పుడూ ఏకాంతంగా ఉండాలి

అధ్యాయం - 6 ధ్యాన యోగ; శ్లోకం - 10

యోగీ యుంజీత సత్సమమాత్మానం రహసి స్థితః |

ఏకకీ యతచిత్తాత్మా నిరాశిరపరిగ్రహః ||10||

యోగి ఎల్లప్పుడూ తన శరీరం, మనస్సు, ఆత్మను సర్వోన్నత భగవంతునితో సంబంధం కలిగి ఉండాలి. ఏకాంతంలో ఉంటూ సదా జాగరూకతతో మనస్సును అదుపులో ఉంచుకోవాలి. అతను కోరికలు, లాభం కోసం కోరిక నుండి విముక్తి కలిగి ఉండాలి.

బ్రాహ్మణుడు, పరమాత్మ, దేవోత్తమ పరమ పురుషుడుగా వివిధ స్థాయిలలో కృష్ణుడు-సాక్షాత్కరించారు. సమిష్టిగా కృష్ణ చైతన్యం అంటే భగవంతునికి ఎల్లప్పుడూ ఆధ్యాత్మిక ప్రేమతో కూడిన సేవలో నిమగ్నమై ఉండటం. కానీ వ్యక్తిత్వం లేని బ్రహ్మం లేదా అవ్యక్త పరమాత్మ పట్ల ఆసక్తి ఉన్నవాడు కూడా పాక్షికంగా కృష్ణ చైతన్యంతో ఉంటాడు. ఎందుకంటే నిరాకార బ్రహ్మ కృష్ణుడి ఆధ్యాత్మిక కిరణం. పరమాత్మ కృష్ణుని సర్వవ్యాప్త విస్తరణ.

ఈ విధంగా వ్యక్తిత్వం లేని వ్యక్తి, ధ్యానం చేసేవారు ఇద్దరూ పరోక్షంగా కృష్ణ చైతన్యంతో ఉంటారు. నేరుగా కృష్ణ చైతన్యం ఉన్న వ్యక్తి అత్యున్నత ఆధ్యాత్మికవేత్త. ఎందుకంటే అలాంటి భక్తుడికి బ్రహ్మం అంటే ఏమిటో, భగవంతుడు ఏమిటో తెలుసు. పరమ సత్యాన్ని గూర్చిన అతని జ్ఞానం పరిపూర్ణమైనది. కానీ ఒక వ్యక్తిత్వం లేని, ధ్యానం చేసేవారి కృష్ణ చైతన్యం అసంపూర్ణమైనది.

అయినప్పటికీ ఇక్కడ వారంతా పట్టుదలతో తమ ప్రత్యేక సాధనలో నిమగ్నమై ఉన్నారని చెప్పారు. ఎందుకంటే ముందుగానే లేదా తరువాత వారు అత్యున్నత పరిపూర్ణతను చేరుకోగలుగుతారు. ఆధ్యాత్మికవేత్త మొదటి పని మనస్సును ఎల్లప్పుడూ కృష్ణునిపై ఉంచడం. నిరంతరం కృష్ణుని గురించి ఆలోచించాలి. ఆయనను క్షణమైనా మరచిపోలేరు. భగవంతునిపై మనస్సును కేంద్రీకరించడాన్ని సమాధి అంటారు.

మనిషి తన మనస్సును ఏకాగ్రత చేయడానికి ఎల్లప్పుడూ ఏకాంతంగా ఉండాలి. బాహ్య వస్తువుల నుండి భంగం కలగకుండా జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి. తన సాక్షాత్కారానికి అనుకూలమైన వాటిని అంగీకరించడానికి, అసౌకర్యంగా ఉన్న వాటిని తిరస్కరించడానికి అతను ఎల్లప్పుడూ అప్రమత్తంగా ఉండాలి. అనేక అనవసరమైన ప్రాపంచిక విషయాలు మనిషిలో స్వాధీనతా భావాలను కలిగిస్తాయి. పరిపూర్ణ దృఢ నిశ్చయంతో అతడు కోరికలకు దూరంగా ఉండాలి.

మనిషి నేరుగా కృష్ణ చైతన్యంలో ఉన్నప్పుడు ఈ పరిపూర్ణతలు, జాగ్రత్తలు అన్నీ పూర్తిగా గ్రహించబడతాయి. ఎందుకంటే ప్రత్యక్ష కృష్ణ చైతన్యం అంటే ఆత్మత్యాగం. ఇందులో ప్రాపంచిక లాభం కోరికకు తావు లేదు. శ్రీ రూపా గోస్వామి కృష్ణ చైతన్యం లక్షణాలను ఇలా వర్ణించారు -

అనాసక్తస్య విష్యన్ యథార్హం ఉపయుంజతః |

నిర్బంధః కృష్ణసంబంధే యుక్తం వైరాగ్యముచ్యతే ||

ప్రపంచికటయా బుద్ధ్యా హరిసంబందీ మధనః |

ముముక్షుభిః పరిత్యగో వైరాగ్యం ఫాల్గు కథ్యతే ||

ఒక వ్యక్తి దేనినీ అంటిపెట్టుకోకుండా, కృష్ణునికి సంబంధించి ప్రతిదీ అంగీకరించినప్పుడు అతను లాభం కోసం తృష్ణకు అతీతుడు అవుతాడు. బదులుగా కృష్ణుడితో సంబంధం లేకుండా ప్రతిదాన్ని తిరస్కరించేవాడు త్యాగంలో అంత పరిపూర్ణుడు కాదు. (భక్తిరసమరితాసింధు 2.255-256)

కృష్ణ స్పృహ ఉన్న మనిషికి అంతా కృష్ణుడే అని బాగా తెలుసు. కాబట్టి ఏ వస్తువైనా తనదేనన్న భావన నుంచి విముక్తుడయ్యాడు. అప్పుడు అతను దేనికోసం వెతకడు, ఎందుకంటే అతను దానికోసం ఆరాటపడడు. కృష్ణ చైతన్యానికి అనుకూలమైన వాటిని ఎలా అంగీకరించాలో, కృష్ణ చైతన్యానికి విరుద్ధమైన వాటిని ఎలా తిరస్కరించాలో అతనికి తెలుసు. అతను ఎల్లప్పుడూ ప్రాపంచిక విషయాలకు దూరంగా ఉంటాడు. ఎందుకంటే ఆయన ఎప్పుడూ ఆధ్యాత్మిక స్థితిలోనే ఉంటాడు. స్పృహలో ఉన్న వారితో సంబంధం లేనందున అతను ఎప్పుడూ ఒంటరిగా ఉంటాడు. కృష్ణ చైతన్యం ఉన్న వ్యక్తి పరిపూర్ణ యోగి.