One Nation One Election: ‘వన్ నేషన్ వన్ ఎలక్షన్’ ను ఎలా అమలు చేస్తారు? అది ప్రాక్టికల్ గా సాధ్యమేనా?

వన్ నేషన్ వన్ ఎలక్షన్ కోసం మాజీ రాష్ట్రపతి రామ్ నాథ్ కోవింద్ నేతృత్వంలోని ప్యానెల్ చేసిన సిఫార్సులకు ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ అధ్యక్షతన బుధవారం సమావేశమైన కేంద్ర కేబినెట్ ఆమోదం తెలిపింది. ‘‘మన ప్రజాస్వామ్యాన్ని మరింత శక్తివంతంగా మార్చేందుకు ఇది ముఖ్యమైన అడుగు" అని ప్రధాని నరేంద్ర మోదీ అన్నారు. ఈ ప్రయత్నానికి నాయకత్వం వహించినందుకు, విస్తృత శ్రేణి భాగస్వాములను సంప్రదించినందుకు కోవింద్ ను అభినందించారు. లోక్ సభ ఎన్నికల ప్రకటనకు ముందు కోవింద్ నేతృత్వంలోని కమిటీ మార్చిలో నివేదిక సమర్పించింది.

ఏకకాల ఎన్నికలు: సిఫార్సులు, పరిశీలనలు

• 1951 నుంచి 1967 వరకు ఏకకాలంలో ఎన్నికలు జరిగాయి.
• ఐదేళ్లలో లోక్ సభకు, అన్ని శాసనసభలకు ఒకేసారి ఎన్నికలు నిర్వహించాలని తన 170వ నివేదిక (1999)లో లా కమిషన్ సూచించింది.
• పార్లమెంటరీ కమిటీ 79వ నివేదిక (2015) కూడా ఏకకాలంలో ఎన్నికలు నిర్వహించాలని సూచించింది.
• రామ్ నాథ్ కోవింద్ నేతృత్వంలోని ఉన్నతస్థాయి కమిటీ రాజకీయ పార్టీలు, నిపుణులతో సహా విస్తృత స్థాయి భాగస్వాములతో విస్తృతంగా సంప్రదింపులు జరిపింది.

వన్ నేషన్ వన్ ఎలక్షన్ ను కేంద్రం ఎలా అమలు చేస్తుంది?

ఈ వన్ నేషన్ వన్ ఎలక్షన్ ప్రణాళికను రెండు దశల్లో అమలు చేయాలని ప్రభుత్వం భావిస్తోంది.

మొదటి దశ: లోక్ సభ, అసెంబ్లీ ఎన్నికలను ఒకేసారి నిర్వహించాలి.

రెండో దశ: సార్వత్రిక ఎన్నికలు జరిగిన 100 రోజుల్లో స్థానిక సంస్థల ఎన్నికలు (పంచాయతీ, మున్సిపాలిటీలు) నిర్వహించాలి.

- రాష్ట్ర ఎన్నికల అధికారుల సమన్వయంతో భారత ఎన్నికల సంఘం (election commission of india) రూపొందించిన ఓటరు గుర్తింపు కార్డులతో అన్ని ఎన్నికలకు ఉమ్మడి ఓటరు జాబితాను ఉపయోగిస్తారు.

- ఇందుకోసం దేశవ్యాప్తంగా సమగ్ర చర్చలను ప్రారంభించాలని కేంద్రం భావిస్తోంది.

రెండు దశల గురించి ప్యానెల్ ఏం చెప్పింది?

మొదటి దశలో లోక్ సభకు, రాష్ట్రాల శాసనసభలకు ఒకేసారి ఎన్నికలు నిర్వహించాలని రామ్ నాథ్ కోవింద్ కమిటీ సిఫార్సు చేసింది. రెండో దశలో మున్సిపాలిటీలు, పంచాయతీల ఎన్నికలను నిర్వహిస్తారు. లోక్ సభ, రాష్ట్ర శాసనసభల ఎన్నికలు జరిగిన వంద రోజుల్లోనే మున్సిపాలిటీ, పంచాయతీ ఎన్నికలు జరిగేలా సభ, రాష్ట్ర శాసనసభలతో సమన్వయం చేస్తారు.

హంగ్ హౌస్ ఏర్పడితే ఏమవుతుంది?

• హంగ్ ఏర్పడితే, లేదా, అవిశ్వాస తీర్మానం లేదా మరేదైనా కారణంతో ప్రభుత్వం కుప్పకూలితే, కొత్త సభను ఏర్పాటు చేయడానికి కొత్తగా ఎన్నికలు నిర్వహించవచ్చని కమిటీ సిఫార్సు చేసింది.
• అయితే, కొత్తగా ఏర్పడిన ఆ సభ కాలపరిమితి ఐదేళ్లు ఉండదు. గత సభకు మిగిలిన కాలం మాత్రమే కొత్త సభ ఉంటుంది. ఆ తరువాత మళ్లీ ‘వన్ నేషన్ వన్ ఎలక్షన్’ (One Nation One Election) లో భాగంగా ఎన్నికలు ఉంటాయి.