Vaikuntha Ekadashi : వైకుంఠ ఏకాదశి విశిష్టత ఏంటో చూడండి....

Vaikuntha Ekadashi Significance: మన సంప్రదాయంలో వైకుంఠ ఏకాదశికి అత్యంత ప్రాముఖ్యత ఉంది. దీనినే ముక్కోటి ఏకాదశి అని అంటారు. మూడు + కోటి = ముక్కోటి. ఈ రోజున వైష్ణవ ఆలయాలలో ఎదురుగా ఉన్న ద్వారాన్ని మూసేసి, ఉత్తర ద్వారాన్ని తెరిచి, ఆ ద్వారం నుంచి స్వామి దర్శనాన్ని చేయిస్తారు. ఈ ఉత్తర ద్వారాన్నే వైకుంఠ ద్వారమని అంటారు. వైకుంఠ ఏకాదశి యొక్క మూలం పద్మ పురాణం యొక్క పురాణంలో ప్రస్తావించారు.

ఒకప్పుడు మురాసురుడు అనే అసురుడు ఉండేవాడు. అతను బ్రహ్మ నుంచి పొందిన వరం కారణంగా దేవతలకు పీడకలగా తయారయ్యాడు. వారు ఆ అసురునితో పోరాడటానికి విష్ణువు సహాయం కోరారు. కానీ అతనిని ఓడించ లేకపోయాడు. అప్పుడు శ్రీ మహా విష్టువు బదరీకాశ్రమ పరిసరాల్లోని సింహవతి అనే గుహకు ప్రయాణించాడు. మురాసురుడు అతనిని వెంబడించాడు. అక్కడ విష్ణువు తన దైవిక శక్తితో సృష్టించబడిన యోగమాయ అనే దేవతను పిలిచాడు. ఆమె ఆ అసురుడిని చంపుతుంది. సంతోషించిన విష్ణువు ఆ దేవతకు 'ఏకాదశి' అనే నామకరణం చేసి ఆమె భూలోక ప్రజలందరి పాపాలను పోగొట్టగలదని ప్రకటించాడు. వైష్ణవ సంప్రదాయంలో ఏకాదశి సందర్భంగా ఉపవాసం పాటించి ఈ దేవతను పూజించిన వారందరూ వైకుంఠాన్ని పొందుతారని విశ్వసిస్తారు. ఆ విధంగా ధనుర్మాస శుక్ల పక్ష ఏకాదశి అయిన మొదటి ఏకాదశి వచ్చింది.

మరొక పురాణం ప్రకారం విష్ణువు తన కోసం తపస్సు చేసిన ఇద్దరు అసురుల (రాక్షసులు) కోసం వరంగా తన నివాస ద్వారమైన వైకుంఠ ద్వారం తెరిచాడు. వైకుంఠ ద్వారం అని పిలువబడే ద్వారం నుండి బయటకు వస్తున్న విష్ణుమూర్తిని చూసిన వారు కూడా ఆయనతో పాటు వైకుంఠానికి చేరుకుంటారు. ఈ విధంగా వైష్ణవులు ( విష్ణు భక్తులు ) ఈ రోజున 'వైకుంఠ ద్వారం' (వైకుంఠానికి ద్వారం) తెరవబడిందని నమ్ముతారు. చంద్ర క్యాలెండర్‌లో మార్గశీర్ష శుక్ల పక్ష ఏకాదశిని 'మోక్షద ఏకాదశి' అంటారు. భారతదేశంలోని అన్ని దేవాలయాల్లో ఈ రోజున భక్తులు నడవడానికి ఒక రకమైన నిర్మాణాన్ని తయారు చేస్తారు. ఈ పవిత్రమైన రోజున ప్రపంచ వ్యాప్తంగా వేదాల నుంచి ప్రత్యేక ప్రార్థనలు, నాళాయిర దివ్య ప్రబంధం, శ్రీ వైకుంఠ గధ్యం, అలాగే వైకుంఠ ద్వార పూజ, ప్రకారోత్సవం (శ్రీ వెలి), ఊంజల్ సేవ (ఊయల పూజ), ఊంజల్ ప్రబంధం, యజ్ఞాలు, ఉపన్యాసాలు మరియు ప్రసంగాలు అనేక విష్ణు దేవాలయాలలో ఏర్పాటు చేయబడతాయి. వైకుంఠ ఏకాదశి ధనుర్మాస వ్రతం మరియు దాని పూజలో భాగం. ధనుర్మాసం మొత్తం మాసం ఉపవాసం అనేక వైష్ణవులు ఆచరిస్తారు. విష్ణు పురాణం ప్రకారం వైకుంఠ ఏకాదశి రోజున ఉపవాసం చేయడం సంవత్సరంలో మిగిలిన 23 ఏకాదశుల ఉపవాసంతో సమానం. అయితే వైష్ణవ సంప్రదాయం ప్రకారం శుక్ల పక్షం మరియు కృష్ణ పక్షం రెండింటిలోని అన్ని ఏకాదశిలలో ఉపవాసం తప్పనిసరి. ఏకాదశి రోజున ఉపవాసం చేయడం పవిత్రమైనదిగా పరిగణిస్తారు. పక్షంలోని 11వ రోజు ఏకాదశి నాడు సంపూర్ణ ఉపవాసం ఉండి జాగారం చేస్తారు. ఈ రోజు భక్తులు విష్ణువుకు ప్రత్యేక ప్రార్థనలు, జపములు, నామస్మరణ, ధ్యానం చేస్తారు. తెల్లవారు జామున విష్ణు దేవాలయాన్ని సందర్శిస్తారు. ద్వాదశి నాడు మధ్యాహ్నం తరువాత భోజనం చేస్తారు.

త్రికోటి ఏకాదశిగా..

శైవ శాఖ వారు ఈ రోజును త్రికోటి ఏకాదశిగా పాటిస్తారు. ఈ మతశాఖా పరమైన ఆచారాన్ని అనుసరించే వారు హిందూ దేవతలలోని దేవతలందరూ, ఈ రోజును శివునికి నమస్కరించే తేదీగా భావిస్తారు. తిరుమల గర్భగుడికి వైకుంఠ ద్వారం అనే ప్రత్యేక ప్రవేశం ఉంది. ఇది వైకుంఠ ఏకాదశి నాడు మాత్రమే తెరవబడుతుంది. ఈ ప్రత్యేక రోజున ఈ 'వైకుంఠ ద్వారం' గుండా వెళ్ళే ఎవరైనా వైకుంఠాన్ని పొందుతారని నమ్ముతారు. శ్రీరంగంలో, శ్రీ రంగనాథస్వామి ఆలయంలో, వైకుంఠ ఏకాదశి ఉత్సవాలు 20 రోజుల పాటు జరుగుతాయి. వీటిని రెండు భాగాలుగా విభజించారు: పాగల్ పాతు (ఉదయం 10 రోజులు) మరియు ఇరా పాతు (రాత్రి భాగం 10 రోజులు). విష్ణువు, రంగనాథుని మధ్య ఆలయ విగ్రహం వలె తన ముత్తంగిలో ముత్యాల కవచంతో మొత్తం 20 రోజులు భక్తులను ఆశీర్వదిస్తాడు. పాగల్ పాతు (వైకుంఠ ఏకాదశి మునుపటి రోజు) 10వ రోజున నంపెరుమాళ్ అనే ఉత్సవంలో మోహిని రూపంలో భక్తులను అనుగ్రహిస్తాడని నమ్ముతారు. వైకుంఠ ఏకాదశి నాడు తెల్లవారు జామున నంపెరుమాళ్‌ లో, వజ్రాలు మరియు రత్నాల కవచాలను ధరించి, గర్భగుడి నుంచి వైకుంఠ ద్వారం అయిన పరమపద వాసల్ అని పిలువబడే ఉత్తర ద్వారం గుండా వేయి స్తంభాల మందిరానికి తీసుకురాబడతారు. ఈ ద్వారం సంవత్సరానికి ఒకసారి, వైకుంఠ ఏకాదశి సందర్భంగా మాత్రమే తెరవబడుతుంది. ఎవరైతే పరమపద వాసంలో వెళతారో వారు వైకుంఠాన్ని పొందుతారని అంటారు. ఈ కారణంగా దీనిని స్వర్గ వాసల్ అని కూడా పిలుస్తారు.

రిపోర్టింగ్ - కాపర్తి నరేంద్ర, ఖమ్మం.