దేవశయని ఏకాదశి కథ: మాంధాత మహారాజు ఎందుకు ఉపవాసం చేశాడు?

ఆషాఢ మాసం శుక్లపక్షం ఏకాదశి రోజున విష్ణువు నాలుగు నెలల పాటు నిద్రపోతాడు . అందుకే ఈ ఏకాదశిని దేవశయని ఏకాదశి అంటారు. నేడు జూలై 17వ తేదీ బుధవారం దేవశయని ఏకాదశి పర్వదినాన్ని జరుపుకోనున్నారు. దేవశయని ఏకాదశి నుండి దేవుతాని ఏకాదశి వరకు ఉన్న సమయాన్ని చాతుర్మాసం అంటారు. ఈ సమయంలో ఎటువంటి శుభకార్యాలు జరగవు. ఈ రోజుల్లో, సృష్టి బాధ్యత దేవతల దేవుడైన శివుని చేతిలో ఉంది.

ఈసారి ఏకాదశి తిథి జూలై 16 రాత్రి 8:33 గంటలకు ప్రారంభమై జూలై 17 రాత్రి 9:02 గంటలకు ముగుస్తుంది. అందువల్ల ఉదయ తిథి ప్రకారం జూలై 17న దేవశయని ఏకాదశి ఉపవాసం ఉంటుంది.

ఏకాదశి వ్రత కథ

పురాణాల ప్రకారం మాంధాత అనే సూర్యవంశ రాజు ఉండేవాడు. ఆయన ఎల్లప్పుడూ సత్యం మాట్లాడేవాడు. ఒకప్పుడు ఆ రాజ్యంలో కరవు కారణంగా అలజడి రేగింది. రాజు ప్రజల గురించి ఆందోళన చెందడం ప్రారంభించాడు. ప్రజలు తమ సమస్యలను రాజుకు చెప్పడం ప్రారంభించారు. ఈ సమస్యకు పరిష్కారం కనుగొనడానికి, మందాత మహారాజు దేవుడిని ఆరాధించి కొంతమంది ప్రత్యేక వ్యక్తులతో అడవికి వెళ్ళాడు.

అడవిలో బ్రహ్మ మానస కుమారుడైన అంగీర రుషి ఆశ్రమానికి చేరుకున్నాడు. అక్కడ రాజు అంగీర ఋషితో మూడు సంవత్సరాలుగా నా రాజ్యంలో వర్షం పడలేదని చెప్పాడు. దీంతో కరవు ఏర్పడి ప్రజలు ఇబ్బందులు పడుతున్నారని, రాజు చేసిన పాపాల ప్రభావం వల్లనే ప్రజలు బాధపడతారని శాస్త్రాల్లో రాసి ఉందని ఆవేదన చెందాడు. "నేను ధర్మం ప్రకారమే పాలిస్తాను, మరి ఈ కరువు ఎలా వచ్చింది?" అన్నాడు రాజు. దయచేసి నా సమస్యను పరిష్కరించండని వేడుుకున్నాడు.

దీనిపై అంగీర ఋషి బదులిస్తూ ఈ యుగంలో బ్రాహ్మణులకు మాత్రమే తపస్సు చేసే హక్కు, వేదాలు చదివే హక్కు ఉందని, కానీ మీ రాజ్యంలో శూద్రుడు తపస్సు చేస్తున్నాడని అన్నారు. ఈ లోపం వల్లనే మీ రాష్ట్రం వర్షాలు పడటం లేదు. ప్రజాసంక్షేమం కావాలంటే ఆ శూద్రుడిని త్వరగా చంపేయండని సెలవిస్తాడు. ఒక అమాయకుడిని చంపడం తన నియమాలకు విరుద్ధమని, ప్రత్యామ్నాయ పరిష్కారం చెప్పండి అని మందాత మహారాజు కోరుతాడు.

అయితే ఆషాఢ మాసంలోని శుక్లపక్షానికి చెందిన దేవశయని అనే ఏకాదశి నాడు ధర్మబద్ధంగా ఉపవాసం ఉండాలని మహర్షి రాజును కోరాడు. ఈ ఉపవాస ప్రభావం వల్ల రాష్ట్రంలో వర్షాలు కురుస్తాయని, ప్రజలు కూడా మునుపటిలా సంతోషంగా జీవించగలుగుతారని ఆయన హితోపదేశం చేస్తారు. ఆ నేపథ్యంలో రాజు నియమాల ప్రకారం దేవశయని ఏకాదశి ఉపవాస పూజను అనుసరించాడు. దాని వల్ల రాజ్యానికి తిరిగి శ్రేయస్సు వచ్చింది. మోక్షం కోరుకునే వారు ఈ ఏకాదశి నాడు ఉపవాసం ఉండాలని చెబుతారు.