COP 26: కాప్ (కాన్ఫరెన్స్ ఆఫ్ పార్టీస్) 26 ప్రాధాన్యత ఏంటి?

వాతావరణ మార్పుల మీద ఈ కమిటీ నివేదికలు అందిస్తుంది. అనేక దేశాలు ఈ నివేదికలను విశ్వసనీయమైనవిగా భావిస్తాయి. వాతావరణ మార్పు, దాని ప్రమాదకర ప్రభావం గురించి ఈ ఆగస్టులో విడుదల చేసిన ఆరో మదింపు నివేదిక హెచ్చరించింది.

ఆగస్టు నివేదిక ముఖ్యాంశాలు

1. గతంలో ఎప్పుడూ లేని రీతిలో అత్యధిక ఉష్ణోగ్రతలో మానవ జాతి నివసిస్తోంది. సముద్ర మట్టం మూడు రెట్లు వేగంగా పెరుగుతోంది. భూమి ఉష్ణోగ్రత 1.2 డిగ్రీల సెంటీగ్రేడ్ పెరిగింది.

2. ఒకటిన్నర డిగ్రీల పెరుగుదల వరకు భరించవచ్చు. అయితే కర్బన ఉద్గారాల పెరుగుదలతో ఇది ఇంకా పెరిగే ప్రమాదం ఉంది.

3. 2030 నాటికి కర్బన ఉద్గారాలు సగానికి సగం తగ్గాల్సి ఉంది. 

4. 2050 నాటికి సున్నా స్థాయికి చేరాలి. అలా అయితేనే పెరుగుతున్న ఉష్ణోగ్రతల నియంత్రణ సాధ్యం.

5. ప్రపంచం ఒక నిర్దిష్ట ప్రణాళికతో గ్లోబల్ వార్మింగ్ తగ్గించటానికి చర్యలు తీసుకోవాల్సి ఉంది.

కాప్ ఎజెండా ఇదీ..

కాప్ 26 ఎజెండా ప్రకారం బొగ్గు వాడకం తగ్గించడం, అడవుల నరికివేత మీద నిషేధం, విద్యుత్ వాహనాలను ప్రోత్సహించటం, పునరుత్పాదక ఇంధనాన్ని ప్రోత్సహించటం, తీరప్రాంత రక్షణ కోసం చర్యలు తీసుకోవటం వంటి చర్యలు చేపట్టాలి. అన్ని దేశాలూ కాప్ 26 సదస్సుకు హాజరై 2015 నాటి పారిస్ సదస్సు లక్ష్యాలు సాధించేందుకు నిర్దిష్టమైన నిబంధనలు రూపొందించుకోవాలి. పారిస్ సదస్సులో నేషనల్ డిటర్మైండ్ కంట్రిబ్యూషన్ పేరుతో అన్ని దేశాలకూ లక్ష్యాలు నిర్దేశించారు. కానీ అభివృద్ధి చెందిన దేశాలు ఈ దిశగా చర్యలు చేపట్టలేదు.

కాప్ సదస్సులో ప్రధానమంత్రి ఐదు సూత్రాలు

ఐక్యరాజ్య సమితి 26వ వాతావరణ మార్పు సదస్సు(కాప్ 26) లో ప్రధాని నరేంద్రమోదీ ‘పంచామృతం’ అనే ఐదు సూత్రాలు ప్రతిపాదించారు.

1. నికరంగా కర్బన ఉద్గారాల శూన్య స్థాయి లక్ష్యసాధన గడువు 2070

2. 2030 నాటికి కర్బన ఉద్గారాలు 100 టన్నులకు తగ్గింపు

3. 2030 నాటికల్లా కర్బన తీవ్రత 45 శాతం మేరకు తగ్గింపు

4. 2030 నాటికి విద్యుత్ అవసరాలలో 50 శాతం మేరకు పునరుత్పాదక వనరులతోనే తీర్చుకోవాలి

5. 2030 నాటికి శిలాజేతర ఇంధన సామర్థ్యం 500 గిగావాట్ల కు పెంపు

కర్బన ఉద్గారాల విడుదలలో మన వాటా ఎంత?

ప్రపంచ జనాభాలో మన వాటా 17 శాతంగా ఉంది. అయితే భారతదేశంలో వెలువడుతున్న కర్బన ఉద్గారాలు.. మొత్తం కర్బన ఉద్గారాల్లో 5 శాతమే. ఇప్పటికే కర్బన ఉద్గారాల తగ్గింపులో మన దేశం అనేక అడుగులు వేసింది.

వాహనాల పొగలో కర్బన పరిమాణాన్ని తగ్గించటానికి పెట్రో‌ల్‌లో ఇథనాల్ వాడుతున్నారు. ఇలా చేస్తున్న దేశాల్లో బ్రెజిల్ తరువాత భారత్ రెండో దేశం.

బీఎస్-4 తరువాత నేరుగా బీఎస్-6 ఇంధనం వాడేలా చర్యలు తీసుకుంది.

2030 నాటికి గ్రీన్ హౌస్ వాయువుల విడుదల తీవ్రత 33 నుంచి 35 శాతం మేర తగ్గించాలన్న పారిస్ ఒప్పందపు లక్ష్యసాధన దిశగా పయనిస్తూ ఇప్పటివరకు భారత్ ఆ తీవ్రతను 21 శాతం మేర తగ్గించింది.

జి-20 దేశాలలో భారత్ మాత్రమే ప్రపంచ ఉష్ణోగ్రత స్థాయి 2 డిగ్రీలకు మించకుండా కృషి చేస్తోంది.

నేషనల్ హైడ్రోజన్ మిషన్ ద్వారా ప్రత్యామ్నాయ ఇంధన వనరుల కోసం రూ. 1500 కోట్లు కేటాయించింది.

2030 నాటికి మొత్తం ఇంధన అవసరాలలో సహజ వాయువు వాటాను 15 శాతానికి పరిమితం చేయటం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.

21 రాష్ట్రా‌లలో మొత్తం 26,694 మెగావాట్ల సామర్థ్యం ఉన్న 47 సౌర విద్యుత్ పార్కుల ఏర్పాటు జరుగుతోంది. కర్నాటక, గుజరాత్, మధ్యప్రదేశ్ రాష్ట్రాల్లో ఇప్పటికే సౌర విద్యుత్తు పార్కులు ఏర్పాటయ్యాయి.

జాతీయ ఆధునిక రసాయన బ్యాటరీ నిల్వ కార్యక్రమం పేరుతో ఉత్పాదకతతో అనుసంధానమై‌న ప్రోత్సాహక పథకాన్ని ప్రారంభించింది. దీని వల్ల చమురు దిగుమతులు తగ్గి నికరంగా రూ. 2,50,000 కోట్లు ఆదా అవుతుంది.

ఫేమ్ ఇండియా కారణంగా దేశంలో రోజుకు 85,605 లీటర్ల ఇంధనం ఆదా అవుతోంది. ఎలక్ట్రిక్ వాహనాల పెరుగుదలకు ఆదాయ పన్ను రాయితీ సహా అనేక చర్యలు చేపడుతోంది.

గత అయిదేళ్లలో దేశంలో 15 వేల చదరపు కిలో మీటర్ల అటవీ విస్తీర్ణం పెరిగేలా చర్యలు తీసుకుంది.

కాప్ 26 సదస్సులో తీసుకున్న్ నిర్ణయాలు ఇవీ..

వచ్చే సంవత్సరమే (2022) అన్నీ దేశాలూ తమ 2030 వాతావరణ కార్యాచరణ ప్రణాళికలను మరింత బలోపేతం చేసుకోవాలి. లక్ష్య సాధన కోసం సత్వర ఆచరణ మొదలు కావాలి.

2030 వాతావరణ కార్యాచరణ లక్ష్యాన్ని పెంచటానికి మంత్రుల వార్షిక సమావేశం జరుగుతుంది. ఈ లక్ష్య సాధనకు దేశాలు ఏం చేస్తున్నాయో ఉమ్మడి నివేదిక రూపొందించాలి.

వాతావరణ కార్యాచరణ లక్ష్యాన్ని ప్రోత్సహించేలా 2023‌లో అంతర్జా‌తీయ నాయకులతో సమావేశం ఏర్పాటుకు ఐరాస సెక్రెటరీ జనరల్‌కు విజ్ఞప్తి చేసింది. అన్ని దేశాలూ ఇంధన వనరుగా బొగ్గు వాడకం తగ్గించాలి. శిలాజ ఇంధనాల మీద సబ్సిడీలలో కోత పెట్టాలి. దశలవారీగా బొగ్గు వాడకాన్ని తగ్గించాలి.

అన్ని దేశాలూ శిలాజ ఇంధనాలను క్రమంగా తగ్గించాలి. 2019 స్థాయి నుంచి 2025‌కు ఎదగటానికి వీలుగా అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలకు అభివృద్ధి చెందిన దేశాలు ఇచ్చే నిధులను కనీసం రెట్టింపు చేయాలి. అంతర్జాతీయ లక్ష్యాలను నిర్వచించటానికి రెండేళ్ళ కార్యాచరణ తయారైంది.