Dr Manmohan Singh: భారత్ లో ఆర్థిక సంస్కరణల మార్గదర్శి; డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్ రాజకీయ, ఆర్థిక విజయాలు

Dr Manmohan Singh passes away: భారత మాజీ ప్రధాని, కాంగ్రెస్ సీనియర్ నేత డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్ (92) గురువారం కన్నుమూశారు. ఆర్థిక శాఖ మంత్రిగా మన్మోహన్ సింగ్ 1990 దశకంలో దేశంలో ఆర్థిక సంస్కరణలు తీసుకురావడంలో కీలక పాత్ర పోషించారు. దేశంలో ఆర్థిక సంస్కరణలు తీసుకురావాలన్న మన్మోహన్, నాటి ప్రధాని పీవీ నరసింహరావుల సాహసోపేత నిర్ణయం దేశ ఆర్థిక గతిని మార్చింది.

ప్రసిద్ధ ఆర్థికవేత్త

1991లో భారతదేశం ఆర్థిక సంక్షోభంలో చిక్కుకుపోయి ఉన్నప్పుడు దివంగత ప్రధాని పివి నరసింహారావు ప్రసిద్ధ ఆర్థికవేత్త అయిన డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్ ను ఆర్థిక మంత్రిగా ప్రభుత్వంలో చేర్చుకున్నారు. ఆ విధంగా మన్మోహన్ సింగ్, అనూహ్యంగా రాజకీయాల్లోకి ప్రవేశించారు. ఆ ఇరువురు నేతలు కలిసి ఆర్థిక వ్యవస్థను చెల్లింపుల సంక్షోభం నుంచి గట్టెక్కించి, ఆర్థిక సంస్కరణలకు పునాది వేశారు. ఆ సంస్కరణల ఫలితమే నిజానికి నేటి దేశ ఆర్థిక పురోగతి అని చెప్పవచ్చు.

మన్మోహన్ సింగ్ విద్యా విజయాలు

• డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్ 1948 లో పంజాబ్ విశ్వవిద్యాలయం నుండి మెట్రిక్యులేషన్ పరీక్షలను పూర్తి చేశారు. అతని విద్యా జీవితం పంజాబ్ నుండి యుకెలోని కేంబ్రిడ్జ్ విశ్వవిద్యాలయానికి తీసుకువెళ్ళింది. అక్కడ అతను 1957 లో ఆర్థికశాస్త్రంలో ఫస్ట్ క్లాస్ ఆనర్స్ డిగ్రీని పొందాడు.
• 1962లో ఆక్స్ ఫర్డ్ విశ్వవిద్యాలయంలోని నఫ్ ఫీల్డ్ కళాశాల నుంచి ఎకనామిక్స్ లో డి.ఫిల్ పట్టా పొందారు.
• "ఇండియాస్ ఎక్స్ పోర్ట్ ట్రెండ్స్ అండ్ ప్రాస్పెక్ట్స్ ఫర్ సెల్ఫ్-సస్టెయినబుల్ గ్రోత్" (క్లారెండన్ ప్రెస్, ఆక్స్ ఫర్డ్, 1964) అనే ఆయన పుస్తకం భారతదేశం యొక్క అంతర్గత-ఆధారిత వాణిజ్య విధానంపై ప్రారంభ విమర్శగా పేరుగాంచింది.
• పంజాబ్ విశ్వవిద్యాలయం, ప్రతిష్ఠాత్మక ఢిల్లీ స్కూల్ ఆఫ్ ఎకనామిక్స్ లో అధ్యాపకులుగా మన్మోహన్ సింగ్ పని చేశారు.
• ఐరాసకు చెందిన యుఎన్ సిటిఎడి సెక్రటేరియట్ లో కూడా కొంతకాలం ఆయన పనిచేశాడు. 1987-1990 మధ్య జెనీవాలోని సౌత్ కమిషన్ సెక్రటరీ జనరల్ గా సేవలను అందించారు.
• అనంతరం భారత రిజర్వ్ బ్యాంక్ గవర్నర్ గా కూడా మన్మోహన్ సింగ్ సేవలను అందించారు.

మన్మోహన్ సింగ్ రాజకీయ విజయాలు

• రిజర్వ్ బ్యాంక్ గవర్నర్, దక్షిణ-దక్షిణ కమిషన్ సెక్రటరీ జనరల్ వంటి కీలక పదవులను విజయవంతంగా నిర్వహించిన టెక్నోక్రాట్ మన్మోహన్ సింగ్ ను.. 1991 లో పీవీ నరసింహ రావు గుర్తించి, తన మంత్రిమండలిలో ఆర్థిక శాఖను అప్పగించారు. ఆర్థిక సంస్కరణల గురుతర బాధ్యతను అప్పగించారు. ఆ తరువాత 2004 లో ప్రధాని పదవిని వదులుకోవాలని నిర్ణయించుకున్నప్పుడు సోనియా గాంధీ (sonia gandhi) కి ఖచ్చితమైన ప్రత్యామ్నాయ ఎంపికగా డాక్టర్ మన్మోహన్ సింగ్ కనిపించారు.
• 2002 గోద్రా అనంతర అల్లర్ల అనంతరం భారతదేశం మత అసమతుల్యత వాతావరణంతో కొట్టుమిట్టాడుతున్న సమయంలో.. 2004 లో మన్మోహన్ సింగ్ యూపీఏ 1 ప్రభుత్వ పాలన చేపట్టారు.
• పౌర అణు సహకారానికి తెరతీసిన భారత్-అమెరికా పౌర అణు ఒప్పందాన్ని సాధించడం సింగ్ పాలనలో అతిపెద్ద విజయాలలో ఒకటి. ఈ ఒప్పందాన్ని భారత విదేశీ సంబంధాలలో ఒక మైలురాయిగా భావిస్తారు. ఈ ఒప్పందం సమయంలో మన్మోహన్ సింగ్ రాజనీతికి సర్వత్రా ప్రశంసలు లభించాయి.
• తన ప్రభుత్వ హయాంలోనే గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో లక్షలాది మందికి ఉపాధి అవకాశాలు కల్పించిన 'మహాత్మాగాంధీ జాతీయ గ్రామీణ ఉపాధి హామీ చట్టం (ఎంజీఎన్ఆర్ఈజీఏ) సహా అనేక సామాజిక పథకాలను భారత్ ప్రారంభించింది.

మన్మోహన్ సింగ్ ఆర్థిక విజయాలు

• ప్రధానిగా మన్మోహన్ సింగ్ పదవీకాలంలో భారత్ 8.5 శాతం జిడిపి వృద్ధిని సాధించింది. 2 జీ, సీడబ్ల్యూజీ, బొగ్గు బ్లాకుల కేటాయింపుల వంటి కుంభకోణాలు ఆయన ప్రతిష్టను దెబ్బతీశాయి.
• ఆర్థిక మంత్రిగా, అతను 1991 లో భారతదేశ ఆర్థిక సరళీకరణలో కీలక పాత్ర పోషించాడు, ఇందులో రూపాయి విలువ తగ్గించడం, దిగుమతి సుంకాలను తగ్గించడం, ప్రభుత్వ యాజమాన్యంలోని సంస్థలను ప్రైవేటీకరించడం ఉన్నాయి.
• వస్తు, సేవల పన్ను (GST) అమల్లోకి తీసుకురావడానికి సింగ్ నేరుగా బాధ్యత వహించనప్పటికీ, ఆ పన్ను సంస్కరణలకు పునాది ఆయన ప్రభుత్వ హయాంలోనే జరిగింది.