ఆరోగ్యం పట్ల ప్రజల్లో అవగాహన పెరుగుతున్న ఈ రోజుల్లో, 'ఆల్కలైన్ వాటర్' అనేది ఒక కొత్త ట్రెండ్గా మారింది. ఖనిజ లవణాలు పుష్కలంగా ఉండే ఈ నీరు నిజంగా హైడ్రేషన్ స్థాయిని పెంచుతుందా? లేక ఇది కేవలం ఒక ప్రచార ఆర్భాటమా? మన ఆరోగ్యంపై ఎలాంటి ప్రభావం చూపుతుంది? అనే విషయాలపై ఇప్పుడు లోతుగా తెలుసుకుందాం. ఆధునిక జీవనశైలిలో చిరుతిళ్ళ నుండి చర్మ సంరక్షణ వరకు అన్నింటిలోనూ పోషకాలు, అదనపు ప్రయోజనాలు కోరుకుంటున్నారు. నీరు కూడా దీనికి మినహాయింపు కాదు. "ఆల్కలైన్ వాటర్" పేరుతో ఇది ఒక వినూత్న రూపం సంతరించుకుంది. అసలు ఇది ఎంతవరకు ఉపయోగపడుతుంది? ఎవరికి ఎక్కువ ప్రయోజనం? హైడ్రేషన్ను తదుపరి స్థాయికి తీసుకెళ్తున్న ఈ ట్రెండ్ను అర్థం చేసుకోవడానికి హెచ్టి లైఫ్స్టైల్ నిపుణులను సంప్రదించింది.
ముంబైలోని నానావతి మ్యాక్స్ సూపర్ స్పెషాలిటీ హాస్పిటల్లో చీఫ్ డైటీషియన్, క్లినికల్ న్యూట్రిషన్ అండ్ డైటెటిక్స్ విభాగాధిపతి సువర్ణ సావంత్ హెచ్టి లైఫ్స్టైల్తో మాట్లాడుతూ, ఆల్కలైన్ వాటర్ గురించి అర్థం చేసుకోవాలంటే ముందుగా pH స్కేల్ గురించి తెలుసుకోవాలని చెప్పారు. ఏదైనా పదార్థం ఆమ్లత్వాన్ని లేదా క్షారత్వాన్ని కొలిచేదే pH స్కేల్.
"0 నుండి 14 వరకు కొలిచే ఈ స్కేల్లో, ప్రతి సంఖ్య పది రెట్లు మార్పును సూచిస్తుంది. 7 కంటే తక్కువ ఉన్న పదార్థాలు అధిక ఆమ్లత్వంతో కూడుకున్నవిగా, 7 కంటే ఎక్కువ ఉన్నవి బేసిక్ లేదా ఆల్కలైన్ (క్షార) స్వభావం కలిగినవిగా పరిగణిస్తారు. ఆల్కలైన్ వాటర్ అనేది సహజసిద్ధమైన నీరు, ఇది ఖనిజాలు పుష్కలంగా ఉన్న రాళ్ళపై నుండి ప్రవహించడం ద్వారా లేదా ఇంట్లో ఉపయోగించే ఐయోనైజర్ ద్వారా కాల్షియం, మెగ్నీషియం, పొటాషియం, బైకార్బొనేట్ వంటి ఆల్కలైన్ మూలకాలను గ్రహిస్తుంది. ఈ కరిగే ఖనిజాలు నీటి pH స్థాయిని 8-9 పరిధికి పెంచగలవు. తద్వారా ఆమ్లత్వాన్ని తగ్గించి, నీటిని 'ఆరోగ్యకరమైనదిగా' మారుస్తాయి." అని వివరించారు.
ఆల్కలైన్ వాటర్ వినియోగం పెరగడానికి కారణం ఏమిటని మీరు ఆలోచిస్తున్నారా? ఎవోకస్ వ్యవస్థాపకుడు, ఎండి ఆకాష్ వఘేలా హెచ్టి లైఫ్స్టైల్తో మాట్లాడుతూ, 2020లో ఈ ట్రెండ్ ఊపందుకుందని చెప్పారు. ఆ సంవత్సరం భారతీయుల ఆరోగ్య దృక్పథాన్ని చాలా మార్చిందని ఆయన అభిప్రాయపడ్డారు. కోవిడ్ మహమ్మారి ప్రజలు తమ ఆరోగ్య ఎంపికల పట్ల మరింత శ్రద్ధ వహించేలా ప్రోత్సహించింది. ఖనిజాలు, ఎలక్ట్రోలైట్లతో కూడిన ఆల్కలైన్ వాటర్ ఈ ఆరోగ్య ప్రయాణంలో ఒక భాగంగా మారింది.
"మొదట కొన్ని ప్రీమియం రిటైల్ అవుట్లెట్లు, వెల్నెస్ స్టోర్లలో ఒక ప్రత్యేకమైన ఉత్పత్తిగా ప్రారంభమైన ఇది ఇప్పుడు ఆధునిక వాణిజ్యం, ఈ-కామర్స్ ప్లాట్ఫామ్లు, క్విక్-కామర్స్ యాప్లలో కూడా విస్తృతంగా లభిస్తుంది. ప్రారంభంలో ఇది కేవలం ఆరోగ్య స్పృహ ఉన్నవారు, ఫిట్నెస్ ఔత్సాహికులు మాత్రమే స్వీకరించేవారు. కానీ కాలక్రమేణా పట్టణ మిలీనియల్స్, Gen Z వినియోగదారులలో దీనికి గణనీయమైన ఆదరణ లభిస్తోంది. వీరు ఆరోగ్య ప్రయోజనాల పట్ల బాగా అవగాహన కలిగి ఉంటారు. లేబుల్స్ చూసి కొంటారు. దీర్ఘకాలిక ఆరోగ్య ప్రయోజనాలకు విలువ ఇస్తారు." అని ఆకాష్ వివరించారు.
"2024 నాటికి, ఈ మార్పు స్పష్టంగా కనిపించింది. ప్రీమియం బాటిల్ వాటర్ మార్కెట్ 1.2 బిలియన్ డాలర్లకు చేరుకుంది, 7.5 శాతం CAGR (సంవత్సర సమ్మిళిత వృద్ధి రేటు) తో వృద్ధి చెందుతోంది. ఆల్కలైన్, మినరల్ రిచ్ వేరియంట్లు వంటి ఫంక్షనల్ వాటర్లు ఈ వృద్ధికి నాయకత్వం వహిస్తున్నాయి. ఈ రోజు ఈ ట్రెండ్ పారదర్శకత, విజ్ఞానం వైపు పరిణతి చెందింది. వినియోగదారులు కేవలం మెరుగైనవి ఎంచుకోవడమే కాదు, pH స్థాయిల నుండి యాంటీఆక్సిడెంట్ లక్షణాల వరకు దాని వెనుక ఉన్న శాస్త్రాన్ని అర్థం చేసుకోవాలనుకుంటున్నారు. భారతదేశంలో ప్రత్యామ్నాయ నీటి పరిణామం కేవలం హైడ్రేషన్ గురించి కాదు. ఇది సమాచారంతో కూడిన, ఉద్దేశపూర్వక జీవనం గురించి." అని వివరించారు.
వెల్నెస్ ట్రెండ్లను గుడ్డిగా అనుసరించే ముందు ఈ ఖనిజ-సమృద్ధ నీరు నిజంగా ప్రతి ఒక్కరికీ అవసరమా అని ప్రశ్నించుకోవడం ముఖ్యం. డైటీషియన్ సువర్ణ సావంత్ ప్రకారం, మన శరీరం దాని pH స్థాయిని స్వయంగా సమతుల్యం చేసుకోవడంలో చాలా బాగా పనిచేస్తుంది. "అయితే, మన ఊపిరితిత్తులు, మూత్రపిండాలు మనం ఏమి తీసుకున్నా రక్తం యొక్క pH స్థాయిలను సుమారు 7.4 వద్ద కాపాడటానికి బాధ్యత వహిస్తాయి. కాబట్టి, చాలా మంది ఆరోగ్యకరమైన వ్యక్తులకు, సాధారణ సురక్షితమైన నీరు కూడా హైడ్రేట్ చేస్తుంది." అని వివరించారు.
ఆల్కలైన్ వాటర్ ప్రభావం పూర్తిగా నిరాధారమైనది కాదు. కొన్ని సమూహాలకు, ముఖ్యంగా ఆమ్లత్వం సమస్యలు ఉన్నవారికి ఇది ప్రయోజనకరంగా ఉండవచ్చు. "లభించిన పరిశోధన ప్రకారం pH 8.8 ఉన్న నీరు పెప్సిన్ అనే స్టమక్ ఎంజైమ్ను తక్షణమే నిలిపివేయగలదు. ఇది యాసిడ్-రిఫ్లక్స్ లక్షణాలను ప్రేరేపిస్తుంది. కాబట్టి, దీర్ఘకాలిక గుండెల్లో మంట సమస్యలు ఉన్న కొందరు వ్యక్తులు ఆల్కలైన్ వాటర్ తీసుకోవడం ద్వారా ఉపశమనం పొందవచ్చు. కొన్ని అధ్యయనాలు అధిక pH, ఎలక్ట్రోలైట్ సమృద్ధిగా ఉన్న నీటిని క్రమం తప్పకుండా ఎంచుకునే పెద్దలలో వ్యాయామం తర్వాత రక్త ప్రవాహం కొద్దిగా సున్నితంగా మారినట్లు, గ్లూకోజ్ నియంత్రణలో స్వల్ప మెరుగుదలలు ఉన్నట్లు కూడా సూచిస్తున్నాయి. ఈ పరిశోధనలు ఇంకా ప్రారంభ దశలో ఉన్నాయని, దీనిపై మరిన్ని పరిశోధనలు జరుగుతున్నాయని గమనించడం ముఖ్యం." అని సువర్ణ వివరించారు.
అయితే చాలా వెల్నెస్ ట్రెండ్ల మాదిరిగానే, ఆల్కలైన్ వాటర్ విషయంలో కూడా కొన్ని జాగ్రత్తలు అవసరం. కొందరికి ప్రయోజనకరంగా ఉండవచ్చు కానీ అధికంగా తీసుకోవడం అవాంఛిత పరిణామాలను కలిగిస్తుంది.
"అధిక pH ఉన్న నీటిని (10 కంటే ఎక్కువ) తాగడం లేదా దానిపై మాత్రమే ఆధారపడటం జీర్ణక్రియను దెబ్బతీస్తుంది లేదా ఖనిజాల శోషణకు ఆటంకం కలిగించవచ్చు. అరుదైన సందర్భాలలో వికారం, తిమ్మిర్లు లేదా కండరాల మెలికలు కూడా రావొచ్చు. అందుకే, మీకు దీర్ఘకాలిక యాసిడ్ రిఫ్లక్స్ లేదా వేగంగా రీహైడ్రేషన్ అవసరమయ్యే ఓపిక కలిగిన అథ్లెట్ కాకపోతే, మీకు అత్యంత ఆరోగ్యకరమైన ఆప్షన్ శుభ్రమైన, రుచికరమైన సాధారణమైన నీరు. ఇది మిమ్మల్ని ప్రతిరోజూ హైడ్రేట్గా ఉంచుతుంది." అని డైటీషియన్ సూచించారు.
(పాఠకులకు గమనిక: ఈ కథనం కేవలం సమాచార ప్రయోజనాల కోసం మాత్రమే. ఇది వృత్తిపరమైన వైద్య సలహాకు ప్రత్యామ్నాయం కాదు. ఏదైనా వైద్య పరిస్థితి గురించి మీకు ఏవైనా ప్రశ్నలు ఉంటే ఎల్లప్పుడూ మీ వైద్యుడి సలహా తీసుకోండి.)